Bycie rodzicem to trudna sztuka. Każdy z nas chciałby pełnić tę rolę jak

najlepiej, być dobrym dla swoich dzieci i wychować je na porządnych ludzi.

Dla osób, które zostały rodzicami nie powinno być nic ważniejszego od

wychowywania dzieci. Nie chodzi tu o fizyczne spędzanie ze sobą czasu, ale o to,

aby duchowo być z dzieckiem.

Można w towarzystwie dziecka robić zakupy, gotować, rozwieszać pranie,

ale jeśli nie będzie to pełny kontakt (bogaty w rozmowy, zabawy i inne formy

bliskości), dla dziecka nie będzie się liczył. Można przecież robić zakupy w

formie zabawy (np. Kto szybciej znajdzie dział z warzywami?). Lub iść do sklepu

licząc po drodze czerwone samochody. Zmieniając swoje podejście, możemy

pełen pośpiechu dzień zamienić w cenny czas.

Kevin Steede, psycholog kliniczny, specjalizujący się w leczeniu zaburzeń

zachowania u dzieci i młodzieży, wyróżnił 10 najcześciej popełnianych błędów

wychowawczych. Warto się z nimi zapoznać, zważywszy na to, że zdaniem

psychologa są to błędy popełniane nawet przez najlepszych rodziców.

 

Błąd 1. Wpajanie błędnych przekonań.

Najczęściej pojawiającymi się błędnymi przekonaniami są:

– "We wszystkim muszę być dobry" – to przekonanie zakorzenia się w

umyśle dziecka, gdy rodzic oczekuje od niego wykonywania zadań w

sposób perfekcyjny. Dziecko, które czuje, że musi być najlepsze, szybko

nabiera przekonania, że w jakiś sposób zawodzi rodziców, a także i siebie.

Ważne jest więc, aby zachęcać dziecko do wysiłku, i właśnie ten wysiłek

chwalić, a nie efekt jaki osiągnęło. Nawet jeśli coś mu się nie udało, a

wiemy, że bardzo się starało – zasłużyło na docenienie.

– "Znaczę tyle, co moje osiągnięcia" – przekonanie to jest w dużej mierze

powiązane z powyższym. Dzieci pragną czuć się kochane i aprobowane

niezależnie od sukcesu lub porażki, której doświadczają. Jeśli źle odczytają

komunikat, który do nich kierujemy, mogą stać się niepewne i uzależnione

w przyszłości od aprobaty zewnętrznej. Będą również wrażliwsze na

krytykę. Warto więc zastanowić się, co mówimy do naszych pociech. Lepiej

powiedzieć "Jestem zły, że zniszczyłeś bratu rysunek" niż mówić "Jesteś

dzisiaj okropny".

– "Negatywne uczucia są złe" – takie wyrażenia, jak "Chłopcy nie płaczą"

lub "Nie powinieneś się na nią złościć", tłumią naturalne uczucia. Faktem

bowiem jest, że chłopcy płaczą, a złość jest normalna i zdrowa. Dziecko ma

prawo do odczuwania emocji.

– "Wszyscy muszą mnie lubić" – dzieci dorastające w przekonaiu, że muszą

zadowalać wszystkich, będą w przyszłości pełne lęków i wątpliwości co do

wartości swojej osoby. Ich poczucie własnej wartości będzie pod kontrolą

innych ludzi. (Jeśli mnie lubisz, to znaczy że jestem w porządku. Jeśli mnie

nie lubisz, to znaczy, że coś jest ze mna nie tak). Zadaniem rodziców jest

uświadomienie dzieciom, że nie da się uniknąć konfliktów oraz, że chociaż

należy wysłuchać odmiennych punktów widzenia, równocześnie trzeba

obstwać przy swoim, jeśli jest się pewnym swojej racji.

– "Popełnianie błędów lub proszenie o pomoc jest złe" – popełnianie

błędów jest wpisane w ludzką naturę. Dzieci, które rozumieję, że

popełnianie błędów jest naturalne i nieuniknione, mają wyższą

samoocenę. Nie obwiniają się za porażki tylko wyciągają z nich wnioski. Z

kolei nauczenie dziecka oceniania sytuacji i proszenia o pomoc, zwiększa

jego szansę na osiągnięcie sukcesu w przyszłosci. Nie krytykujmy więc

dzieci, że czegoś nie wiedzą, nie potrafią, tylko zachęćmy je do

poszukiwania odpowiedzi.

 

Błąd 2. Nieświadome prowokowanie złego zachowania

Wszystkie dzieci potrzebują uwagi. Uwielbiają być chwalone, i o wiele

bardziej wolą zostać "skrzyczane" niż zignorowane.

Aby zwiększyć skuteczność swoich działań wychowawczych, rodzice

powinni nauczyć się szukać pozytywnych zachowań u swoich dzieci i nagradzać

je swoją uwagą.

Wydaje się to proste, ale stanowi też spory wysiłek, gdyż istotne są

również komunikaty, którę kierujemy do dziecka. Zamiast mówić "Byłeś dziś

bardzo grzeczny", warto wyłapywać konkretne zachowania np. "Dziękuję, że

otworzyłeś mi drzwi" lub "Cieszę się, że pomogłeś bratu zbudować ten most".

 

Błąd 3. Brak konsekwencji

Konsekwencja to postępowanie zgodnie z przyjętymi zasadami. Jeśli

ustalamy więc jakąś zasadę lub uprzedzamy o następstwach jej

nieprzestrzegania, to postępujmy zgodnie z tym, co zostało powiedziane.

Dzieci bardzo szybko uczą się sprawdzać, gdzie jest granica, szczególnie

gdy rodzice składają oświadczenia i się z nich nie wywiązują.

Kiedy rodzic postępuje konsekwentnie (nie surowo!), dziecko ma poczucie

bezpieczeństwa i przewidywalności.

 

"Każdy może być wspaniałym rodzicem. Trzeba tylko chcieć uczynić z

wychowywania życiowy priorytet" (źródło, s. 16)

 

Źródło: Kevin Steede "10 błędów popełnianych przez dobrych rodziców",

wyd. GWP, Gdańsk 2008, s. 1-70